Hayvan sağlığı

Uyuz

Uyuz, tüm hayvan türlerinde görülen, şiddetli kaşıntı ve kıl dökülmesiyle karakterize, bulaşıcı ve parazitik bir deri hastalığıdır. Hastalığın ortaya çıkışı bakım ve beslenme koşullarına bağlıdır. Ülkemizdeki sığırlarda en çok sarcoptes ve psoroptes, ender olarak da chorioptes türü uyuz bulunmaktadır.

Ahırların aşırı kalabalık ve rutubetli olması rol oynar. Besi sığırlarında, gençlerde ve kışın daha çok gözlenir.

Bulaşma

Direkt veya dolaylı yoldan temasla meydana gelir. Hastalık oranı bazı ahırlarda çok yüksek olabilir. Ölüm oranı çok azdır.

Hastalık belirtileri (Semptomlar)

Boyun, kuyruk sokumu, memelerin üst kısmı, boğaların cinsel organları bölgesi en çok yerleştikleri bölgelerdir.

Sığırlarda sarcoptes bovis tarafından meydana getirilen uyuz, göz çevresi, yanaklar ve boyun bölgesinden başlayarak tüm vücuda yayılır. Yerleştiği yerde kıllar dökülür, yerleri kepeklenir, alanlar gittikçe genişler, kalın kabuklar oluşur ve deri kıvrıntılı bir şekil alır, kaşıntı şiddetlidir.

Sığırlarda psoroptes bovis etkenleri, boynuz dipleri, sırt çizgisi üzeri ve vücudun diğer bölgelerinde bulunur. Yerleştikleri alanlarda kıllar dökülür, yerlerinde kepeklenme ve sarımsı renkte kabuklanma oluşur. Deride kalınlaşma ve kıvrımlar meydana gelir, kaşıntı şiddetlidir. Sonbahar ve kış aylarında daha fazla görülür.

Chorioptes bovis tarafından meydana getirilen hastalık, sığırlarda ayakların parmaklar çevresinde ve kuyruk diplerinde başlar ve diğer bölgelere yayılır. Dişilerde meme, erkek hayvanlarda ise arka bacak arası uyuzun lokalize olduğu bölgelerdir.

Meydana gelen geniş lejyon hayvanı yavaş yavaş zayıflatır, hatta öldürebilir. Uyuz hastalığı zayıf hayvanlarda daha sık görülür. Sağlıklı ve bakımlı hayvanlar bu hastalığa karşı daha dayanıklıdırlar.

Tedavi (Sağaltım) - Korunma

İlaçla tedavi mümkündür. Püskürtme veya banyo şeklindeki ilaçlarla mücadele yapılır. Ahırlarda aşırı kalabalık ortam ve rutubet mümkün olduğu kadar normale getirilmelidir. Hasta hayvanlar en kısa sürede ayrılmalı ve tedavi ettirilmelidir.