Aktinobasilloz gram (-) bakterilerin neden olduğu, geviş getiren hayvanlarda baş ve yumuşak dokuların, özellikle dil, dudak, yutak ve maksiller (üst çene) lenf yumrularının şişmesi ve abseleşmesi ile karakterize kronik (sürekli) bir enfeksiyöz hastalıktır.
Hastalık etkeni Actinobacillus lignieresi'dir. Hastalığa daha çok sığır ve koyunlarda rastlanır.
Etkenle bulaşmış olan yem, ot, su vs. alınması sonucu sindirim yoluyla bulaşma meydana gelir. Ağız mukozası, dil, dudak, diş etlerinde meydana gelen sert cisim ve infeksiyon yaraları, etkenin kolayca vücuda girmesine neden olur.
Hastalığın en belirgin semptomu 'Tahta dil'dir. Dil, aktinobasilloz ile enfekte olduğunda şişer, sertleşir ve hareketsiz hale gelerek dışarı doğru sarkar. İrinli nodüllerde krem renkli akıntı içinde granüller(tanecik) gözlenir. Dildeki bu değişimlere bağlı olarak çiğneme ve yutkunma güçlüğü, salivasyon (salya çıkartma) gözlenir. Hayvanda giderek artan bir dehidrasyon (sıvı kaybı) ve zayıflama görülür. Lenf yumruları şişer ve içinde granüller bulunan irinli abseler şekillenir. Solunum güçlüğü şekillenir. Hastalık açlık ve su kaybı nedeniyle ölümle sonuçlanır.
Laboratuvar muayeneleri ile kesin tanıya gidilir. Bakteriyolojik inceleme için abse içeriği steril şişelere alınarak laboratuvara gönderilir.
Hastalığın tedavisinde antibiyotikler, cerrahi müdahele ve iyot tedavisinden yaralanılmaktadır.
Korunma amacıyla ağız yaralarının sağaltımına dikkat edilmeli ve hastalığın izolasyonuna (Hasta hayvanlardan sağlıklı hayvanlara hastalığın geçmesinin engellenmesi) çalışılmalıdır.