Amasya DSYB: Kolostrum ve Önemi

Doğurmasına yaklaşık 45 ila 60 gün kalan inekler kuruya çıkarılır. Doğum yapacak olan inekte stresin olabildiğince önlenebilmesi için sürünün geri kalanı ile göz teması kurabileceği doğum bölmesine doğuma 1 hafta kala alınmalıdır.

Doğumdan hemen sonra buzağının nefes yolu kontrol edilmeli, ağız ve burun bölgesindeki mukus temizlenmelidir.

Buzağının göbek kordonu karnın 4-5 parmak altından steril bir iple bağlanır, bağlama yerinin altından yine steril bir makasla kesilerek daha sonra tentürdiyotla dezenfekte edilir. Kimi literatür ve tavsiyelere göre göbeğin bağlanmaksızın kesildikten sonra tentürdiyot dolu bir kaba daldırılarak dezenfekte edilmesi önerilmektedir. Her iki tavsiyede de temizlik ve dezenfeksiyon esastır.

Buzağının ince bağırsağından bağışıklık maddelerinin emilimi etkin şekilde yalnızca doğum sonrasındaki ilk birkaç saat içinde gerçekleşebilmektedir. Bu nedenle içerisinde bağışıklık maddeleri ihtiva eden kolostrum buzağıya doğumu izleyen ilk saat içerisinde 1,5 – 2 litre vücut sıcaklığında (38°C) içirilmelidir. Bu miktar 12 saat içerisinde 4 – 4,5 litreye tamamlanmalıdır. Doğumu izleye ilk üç gün buzağının günlük 4 – 5 kg ağız sütünü 2 - 3 öğünde içmesi sağlanmalıdır.

Kaliteli kolostrum, ileride doğacak buzağılardan anası ölen ya da ana kolostrumu kalitesiz olanlar için muhafaza edilmelidir.

İnekler çoğunlukla buzağılarının gereksiniminden daha fazla kolostrum üretirler. Bu durumda kolostrumun fazlası o gün veya ihtiyaç durumunda sunulmak üzere buz dolabında (+4°C) bir hafta, derin dondurucuda (-20°C) bir yıla kadar muhafaza edilebilmektedir. Buzağılara içirilmek üzere ağız sütü çözdürülürken bağışıklık maddelerinin yok olmaması için benmari yöntemiyle yavaş ve ateşe temas etmeden ısıtılmalıdır.

Kolostrum kalitesi ineğin yaşı, ırkı, gebelik öncesi beslenme düzeyi, kuruda kalma süresinin uzunluğu gibi faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Daha koyu, yani yoğunluğu daha fazla olan ağız sütünün kalitesi de daha yüksek olup ilk doğumunu yapan genç ineklerin ağız sütündeki bağışıklık maddelerinin miktarı yaşlı ineklerin ağız sütüne göre daha azdır.

Kolostrumun kalitesinin ölçümü birkaç faklı yöntemle yapılmakta olup kolostro metre üzerindeki renk skalasına bakılarak okunabilir. Okuma yeşil bölgede ise immunoglobulin düzeyinin 45 mg üzerinde olduğu ve iyi kalitede oluğu, gri gölgede ise 45 ila 35 mg immunoglobilin içermekte olup orta kalitede olduğu, kırmızı bölgede ise 35 ve altında olduğu ve düşük kalitede olduğunu göstermektedir.

Kolostrumun kalitesiz olması, kaliteli olsa da buzağıya yeterli miktarda verilmemesi çeşitli sorunlara yol açabilir. Bunlar; erişkinliğe ulaşmada gecikmeler, ileri yaş ve ikinci laktasyon süt veriminde gerileme, düvelerde ilk laktasyonda ayıklama hızını yükseltebilmektedir.

Buzağılara mümkünse 2. Günden itibaren su içme imkânı sağlanmalı ve su kapları günlük temizlenmelidir.

Buzağıların bulunduğu bireysel kulübelerde veya bölmelerde bolca yataklık kullanılmalıdır. Kuru sap yataklık, zeminden gelen soğuğun engellemesinin yanı sıra bünyesinde sıcaklık tutan bir dolgu maddesi olarak da işlev görür.

Sığır yetiştiriciliği yapılan işletmelerde sağlıklı buzağıyı yetiştirmede pek çok faktör olmasına karşın, yüksek kaliteli kolostrumla yeterli düzeyde beslenebilmesi, buzağının sağlığı ve yaşam gücü üzerine en önemli etmenlerdir.

Sağlıklı yetiştirilen bir buzağı işletmenin geleceğidir.