Türkiye’de hayvancılık sektörüne besleme açısından bakıldığında en yüksek maliyeti yem giderlerinin oluşturduğu görülmektedir. Yemin kendi içerisindeki girdi paylaşımında ise kaliteli kaba yem sorunu göze çarpmaktadır. Öyle ki ülkemiz kurak geçen yıllarda dönem dönem kaba yem ithalatı yapmak zorunda kalmıştır. Kaba yem sorununun çözümü ise yem bitkilerinin ekim alanlarını genişletmek ve/veya alternatif yemlerin sektöre kazandırılması ile mümkün olabilecektir.
Çok patates üreten ülkeler arasında birinci sırada gelen Çin’de 95.570.659 ton patates üretimi gerçekleştirilmiştir. Bu ülkeyi sırasıyla 46.394.128 ton ile Hindistan, 31.500.900 ton ile Rusya, 23.693.303 ton ile Ukrayna, 20.056.493 ton ile ABD izlemektedir. Türkiye’deki patates üretim durumuna bakılacak olursa yıllık 4.165.999 ton patates üretimi ile dünyada 19. sırada yer almaktadır.
Dünyada üretimi yapılan patatesin yaklaşık yarısı taze olarak tüketilirken, geri kalanı ise işlenmiş gıda ürünü, hayvansal yem, nişasta sanayii ve tohumluk olarak kullanılmaktadır. Nişasta sanayinde işlenen patatesin önemli bir kısmı ise posa olarak değerlendirilmektedir. Bu açıdan bakıldığında Japonya’da her yıl 1 milyon ton patates nişasta sanayii endüstrisinde işlendiği ve bu işlenmiş ürünlerin yaklaşık %10’unun posa olarak değerlendirildiği bildirilmektedir.
Dolayısı ile bu atıkların hayvan yemi olarak değerlendirilmesi durumunda ciddi bir yem potansiyeli görülmektedir. Patates posası üretim yapılan sezon ve üretim şekline bağlı olarak içerdiği besin madde oldukça farklılık göstermektedir. Patates posası üzerine yapılan çalışmalarda, patates işlenme şekline bağlı olarak kuru madde içeriği %9,3 – 23,3 arasında değişirken patates ürünlerinin genel olarak kuru maddede %3,7 – 27,1 ham protein, %3 – 55,9 nişasta, %20 – 40,7 NDF, %6,2 – 31,2 ADF, %2,9 – 6,9 ham yağ içerdiği bildirilmektedir. Patates posasının içerdiği yüksek pektin, düşük NDF-ADF’den dolayı katkı katılmadan dahi silajı yapılabildiği ve bu silajın da ruminantların beslenmesinde alternatif kaba yem kaynağı olarak kullanılabileceği belirtilmiştir.(*)
Amasya DSYB Olarak hayvan beslemede kaba yemdeki açığımızı kapatmak amacıyla patates sılajı denemelerine başlanılmıştır. Bu konuda ortak çalışacağımız kurum/kuruluş AOÇ ve Lalahan Araştırma Enstitüsü’dür. Hayvan besleme konusunda uzmanlaşmış personeller eşliğinde sılajın enerji, protein, nişasta, olgunlaşma süresi, dayanma süresi ve beslemede hayvanların vereceği tepkiler değerlendirilecektir. Patates sılajlarımız yem karma vagonuna bütün halde atılarak %10 kadar saman ilave edilerek kuru madde oranı artırılmış ve sılaj paketleme tesisimizdeki paketleme makinesiyle 1 tonluk halde paketlenmesi sağlanmıştır.
KM % =29,26
HP =7,94
NDF =32,07
ADF =17,15
ME Mkal/kg =3,41 (Özetlenen çalışmadan alınmıştır.)
(*) KAYNAK: Şenyüz HH ve ark. Patates Posası Silajının Kuzularda Performans Üzerine Etkisi adlı çalışmadan özetlenmiştir.
“Geleceğin için Üret Türkiye…”